Η απόσταση από την Αθήνα είναι μόνο λίγες ώρες και φτάνοντας στη Φωκίδα νιώθεις αμέσως ότι βρίσκεσαι κάπου πολύ μακριά από το τσιμέντο της μεγαλούπολης! Η Φωκίδα αποτελεί τόπος προορισμού για όλους τους τουρίστες της χώρας μας μιας και οι Δελφοί βρίσκονται στην καρδιά του νομού αλλά και αποτελούν τον «ομφαλό» όλου του κόσμου.
Η Φωκίδα όμως προσφέρει και ένα έναν ανεξερεύνητο τόπο άγριας ομορφιάς με πλούσιο γεωμορφολογικό τοπίο. Το πρωτόγνωρο περιβάλλον της παρθένας φύσης συνθέτουν τέσσερα από τα υψηλότερα βουνά της χώρας, η Γκιώνα, ο Παρνασσός, τα Βαρδούσια και η Οίτη, αλλά και η Λίμνη του Μόρνου από την οποία υδροδοτείται η Αθήνα καθώς και ο Ελαιώνας της Άμφισσας, ίσως η μεγαλύτερη έκταση με ελιές που υπάρχει σήμερα.
Η Αράχωβα ξακουστή και διάσημη. Οι Δελφοί μαγευτικοί. Η Άμφισσα όμως αποτελεί τη νύμφη της Φωκίδας με τις κρυφές ομορφιές της. Ξαποστάστε για φαγητό σε μια από τις γραφικές ταβέρνες της πλατείας όπου μπορείτε να γευθείτε όλες τους ρουμελιώτικους γαστρονομικούς πειρασμούς: αυθεντικό κοκορέτσι και κάθε λογής ψητά, πεντανόστιμες χωριάτικες πίτες, τυρί και γιαούρτι. Μέσα από τις γραφικές πλατείες της πόλης, τα λιθόστρωτα σοκάκια οδηγούν στον παραδοσιακό οικισμό της Χάρμαινας για καφεδάκι στο Εν Ελλάδι και χαλάρωση με θέα στον κάμπο με τις ελιές και στο βάθος η θάλασσα της Ιτέας
Η φημισμένη «Χάρμαινα» είναι η συνοικία της Άμφισσας στην οποία από πολλών αιώνων ήταν συγκεντρωμένα όλα τα εργαστήρια που ασχολούνταν με την κατεργασία του δέρματος (Ταμπάκικα ή Ταμπακαριά).
Η Χάρμαινα βρίσκεται νότια και σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από το ιστορικό Κάστρο της Άμφισσας, ενώ στα δυτικά της και σε απόσταση επίσης περίπου 500 μέτρων βρίσκεται ο σημαντικός Βυζαντινός Ναός του Σωτήρος (του 11ου αι. μ.Χ.).
Η τέχνη της κατεργασίας δερμάτων (βυρσοδεψία) στην Άμφισσα υπήρχε πολύ πριν το 1600, καθώς σ’ αυτήν αναφέρεται ο Άγγλος περιηγητής Dodwell, που διερχόμενος από την Άμφισσα, θαύμασε καταρχήν το μέγεθος των ελαιόδεντρων και του καρπού της ελιάς, αλλά και τα παραγόμενα χρωματιστά δέρματα που ήταν περιζήτητα σε όλη την Ελλάδα αλλά και εξήγοντο ακόμη προς όλες τις γνωστές τότε χώρες του εξωτερικού.
Η κατεργασία των δερμάτων γινόταν με το άφθονο νερό της πηγής της συνοικίας Χάρμαινας, υπήρχε δε διαδεδομένη η πεποίθηση ότι το νερό αυτό είχε την εξαιρετική ιδιότητα να προσδίδει στα δέρματα της Χάρμαινας τον χαρακτηριστικό ανεξίτηλο και στιλπνό κίτρινο χρωματισμό τους.
Οι ταμπάκηδες της Χάρμαινας χρησιμοποιούσαν κυρίως το γίδινο (κατσικίσιο) δέρμα. Η εργασία τους ήταν πλήρως χειρονακτική και πολύ χρονοβόρα, η δε κατεργασία του δέρματος ήταν φυτική και η δέψη του γινόταν με κύρια υλικά το βελανίδι και το ρούδι. Αξίζει να σημειωθεί ότι η φυτική αυτή κατεργασία έδινε στα δέρματα τη μοναδικότητα να παρουσιάζουν ιδιαίτερη αντοχή στη χρυσή γραφή. Αφού λοιπόν διαπιστώθηκε ότι τα δέρματα που τύγχαναν αυτής της επεξεργασίας (φυτικής) ήταν τα μοναδικά που διατηρούσαν ανεξίτηλα στο χρόνο τα χρυσά γράμματα, άρχισαν να χρησιμοποιούνται ευρέως στη βιβλιοδεσία και στις περγαμηνές, αλλά ακόμη και για τσάντες, πορτοφόλια, χαρτοφύλακες, για την εσωτερική επένδυση των παπουτσιών κλπ.
Η μεγάλη ακμή των ταμπάκικων της Χάρμαινας διατηρήθηκε μέχρι και το μεσοπόλεμο, ενώ μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο και σταδιακά η συνοικία των βυρσοδεψών παρήκμασε εξαιτίας της δυναμικής εισόδου των πλαστικών υλικών που αντικατέστησαν το δέρμα στις περισσότερες από τις εφαρμογές του.
Σήμερα έχουν απομείνει όλα κι όλα στη Χάρμαινα 3-4 εργαστήρια ταμπάκηδων που αγωνίζονται να συντηρήσουν την προαιώνια τέχνη τους μέσα στις καταιγιστικές εξελίξεις της σύγχρονης ζωής.
Η συνοικία της Χάρμαινας παρ’ όλα αυτά, εξακολουθεί να ασκεί μια μοναδική γοητεία τόσο στους ντόπιους, όσο και στους επισκέπτες της. Τα μοναχικά και ατμοσφαιρικά σοκάκια της, τα ερειπωμένα παλιά εργαστήρια, η πηγή και τα παλιά πλατάνια, το γραφικό Τουλασίδι (κεντρικό κτήριο του οικισμού, παλιά κοινόχρηστος χώρος των ταμπάκηδων, σήμερα πολιτιστικός χώρος της Άμφισσας) συνθέτουν μια μοναδική στον ελληνικό χώρο γειτονιά, μεγάλης ιστορικής και αρχιτεκτονικής αξίας.
Από το 1989 σαράντα δύο κτήρια της Χάρμαινας (παλιά βυρσοδεψεία – ταμπάκικα) έχουν χαρακτηριστεί διατηρητέα. Εξ αυτών τέσσερα ανήκουν στο Δήμο Άμφισσας (νυν Δήμος Δελφών), ενώ τα υπόλοιπα ανήκουν σε ιδιώτες και κυρίως σε παλιούς βυρσοδέψες, κάποια δε από αυτά έχουν ήδη αναπαλαιωθεί και αναδειχθεί.
Στην Άμφισσα το τελευταίο Σάββατο της Αποκριάς αναβιώνει ο Θρύλος του “Στοιχειού της Χάρμαινας”. Από την παλιά αυτή συνοικία και τα σκαλιά του Αϊ Νικόλα κατεβαίνει το “Στοιχειό” και ακολουθούν κορυβαντιώντας πλήθος οι συνοδοί του (στην αμφισσιώτικη παράδοση «ντβετσικάδες», «μποτζινάκηδες», «αράπηδες», «αχυρένιοι» κλπ με παγανιστικές μεταμφιέσεις και διαθέσεις). Οι θρύλοι για τα “στοιχειά” είχαν μεγάλη διάδοση στην περιοχή, ενώ κοινή πεποίθηση αποτελούσε ότι αυτά αντιπροσώπευαν ψυχές σκοτωμένων ανθρώπων που τριγυρνούσαν ανικανοποίητα στην περιοχή. Το σπουδαιότερο στοιχειό της πόλης ήταν ασφαλώς το φοβερό “Στοιχειό της Χάρμαινας”, που αγαπούσε και προστάτευε τους ταμπάκηδες, αποτελούσε δε τρόμο για όλο τον υπόλοιπο πληθυσμό.
Ο πλινθόκτιστος Ξενώνας μας βρίσκεται σε προνομιακή τοποθεσία στον παραδοσιακό οικισμό της Χάρμαινας Είναι χτισμένος σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και διαθέτει κομψά καταλύματα
Όλα τα δωμάτια είναι ξεχωριστά σχεδιασμένα και εξοπλισμένα ως την τελευταία λεπτομέρεια. Όλα τα δωμάτια έχουν οροφή με δοκάρια, ξύλινο δάπεδο, κομψή διακόσμηση με κλασικά έπιπλα, κλιματισμό, τηλεόραση και ψυγείο. Διαθέτουν κλιματισμό και ιδιωτικό μπάνιο με ντους. Επίσης μικρή κουζίνα πλήρως εξοπλισμένη. Τα δωμάτια μας διαθέτουν αυθεντική επίπλωση και σχεδιασμό που αντανακλά την ιστορία του κτηρίου.
Καθώς περιπλανιέστε στα λιθόστρωτα σοκάκια του παραδοσιακού οικισμού θα συναντήσετε παραδοσιακά καφέ και μπαρ. Ανάμεσα σε βυρσοδεψία που λειτουργούν ακόμα και σήμερα με τον πατροπαράδοτο τρόπο επεξεργασίας δερμάτων, μπορείτε να πιείτε καφεδάκι στο Εν Ελλάδι, το «ζεστό» καφέ μας πίνοντας ελληνικό στη χόβολη και τσάι του βουνού μαζεμένο από τα γύρω βουνά της Φωκίδας. Η θέα στον ελαιώνα της Άμφισσας και η θάλασσα της Ιτέας θα σας γαληνέψουν.
Από την Άμφισσα ο επισκέπτης μπορεί να επισκεφτεί σε ελάχιστα λεπτά με το αυτοκίνητο, τους Δελφούς, την Αράχωβα προτιμά βουνό ή την Ιτέα και το Γαλαξίδι αν θέλει θάλασσα.
Η μεγάλη ακμή των ταμπάκικων της Χάρμαινας διατηρήθηκε μέχρι και το μεσοπόλεμο, ενώ μετά το β΄ παγκόσμιο πόλεμο και σταδιακά η συνοικία των βυρσοδεψών παρήκμασε εξαιτίας της δυναμικής εισόδου των πλαστικών υλικών που αντικατέστησαν το δέρμα στις περισσότερες από τις εφαρμογές του.